Văn Học _ Nghệ thuật .

Nhạc Sĩ Tài ba NINO ROTA và bản Nhạc Phim Romeo & juliet bất hủ vào năm 1968
100 năm ngày sinh của nhạc sĩ Nino Rota
Nổi tiếng nhờ tài soạn nhạc phim , nhạc sĩ người Ý Nino Rota đã tặng cho đời nhiều bản tình ca bất hủ . Các đôi tình nhân thổn thức rung động với chuyện tình Romeo & juliet ,Còn người yêu đời thì say đắm với gia điệu La Dolce Vita .
Nhạc sĩ Nino Rota sinh ngày 3 tháng 12 1911 (3-12-1911)tại thành phố Milano . Ông đột ngột qua đời vì chứng đau tim ngày 10 tháng 4 năm 1979 tại thủ đô Roma , hưởng thọ 68 tuổi .Để tưởng niệm 100 năm ngày sinh tác giả ,hàng loạt băng đĩa , phim ảnh được tái bản. trong đó có hai tuyển tập quan trọng : album đầu tiên là Fellini và Nino Rota , thể hiện cho sự gắn bó gần như là ruột thịt giữa đạo diễn kỳ cựu với nhạc sĩ tài ba . Album thứ nhì là Rendez vous with Nino Rota tập hợp nhiều nghệ sĩ tên tuổi như Ute Lemper của Đức , Natasha Marsh giọng ca Soprano người Anh ,Catherine Ringer ca sĩ chính người Pháp thuộc nhóm Rita Mitsouko trước kia .
Tên thật là Giovanni Rota Rinaldi , ông sinh trưởng trong một gia đình nhạc sĩ người Ý . Từ thưở ấu thơ , cậu bé Nino thừa hưởng năng khiếu âm nhạc từ song thân , học đàn từ lên 4 và bắt đầu sáng tác chưa đầy 9 tuổi . Vào năm 1923 , Nino lúc 12 tuổ biểu diễn khúc nhạc thánh ca cổ điển đầu tiên tại Paris và Milano ( L' infanzia di San Giovanni Battista ) , Nino được mệnh danh là thần đồng âm nhạc .Nino Rota trở thành một nhạc trưởng điều khiển một dàn nhạc giao hưởng trẻ tuổi nhất thời bấy giờ .
Tốt nghìệp nhạc viện thành phố Milano , rối trường quốc gia âm nhạc tại thủ đô Roma 1929 ,ông nhận được một học bổng của Viện âm nhạc Curts Institute tại tiểu bang Pensylvania . Ông sang Mỹ thụ huấn trong 3 năm , vừa mới ra trường thì lại được các nhà hát Opera mời về làm nhạc trưởng . Nhưng vì quá nhớ nhà , vả lại lúc đó thân phụ của ông đang bệnh ,cho nên Nino rời Hoa Kỳ trở về Ý .
Một khi ông hồi hương , ông muốn đi làm ngay để bớt đi gánh nặng cho song thân ,nhưng theo lời khuyên của gia đình , không muốn ông lãng phí tài năng hiếm thấy .Nino tiếp tục lên đại học .Song song với khoa văn chương , ông còn nghiên cứu âm nhạc thời Phục Hưng , viết luận án về Gioseffo Zarlino , một trong những nhà soạn nhạc nổi tiếng của thời kỳ này .
Ban đầu được bổ nhiệm làm giáo sư kiêm nhạc trưởng , Nino Rota sau đó trở thành giám đốc nhạc viện thành phố trong hàng chục năm , người khác thì coi như an phận ,nhưng đối với Nino thì công việc đi dạy hay điều khiển một dàn nhạc không thỏa mãn đam mê sáng tác của ông .Nhiều nhà phê bình cho là Nino Rota chẳng những sàng tác hay mà còn soạn nhạc rất đều tay . Nói như vậy là chúng ta đã quên rằng Cậu bé Nino đã bắt đầu viết nhạc lúc mới 9 tuổi . Đến khi trưởng thành , vào đời lập nghiệp ,thì trong ngăn tủ của ông đã có sẵn nhiều tác phẩm chỉ còn chờ ngày phát hành.
Thế nhưng ,Nino Rota đến với nghành sáng tác nhạc phim một cách thật tình cờ thật ngẫu nhiên .Số là vào năm 1933 , đạo diễn Raffaelo Matarazzo nhờ Nino sáng tác nhạc phim ,nhưng vì ngân sách thực hiện quá eo hẹp , cho nên đoàn phim chưa chắc gì trả được tiền thù lao cho ông .Tác giả Nino lúc đó nói rằng :Cứ sử dụng nhạc của tôi ,đừng ngại ,đến khi nào phim thu được lời ,thì trả tiền cho tôi cũng chưa muộn gì...
Rốt cuộc thì chẳng bao giờ ông nhận được tiền thù lao từ sáng tác đầu tiên của mình . Nhưng đổi lại .Nino Rota đã tạo được uy tín trong nghành phim ; ở chỗ ông biết nâng đỡ những đạo diễn mới vào nghề ,ngay cả đến khi ông nổi danh trên thế giới ,đối với những người nào ông quý mến ông sẵn sàng tặng nhạc của ông mà không hề bàn đến vấn đề thù lao . Tác giả quan niệm rằng : Năng khiếu âm nhạc mà trời cho đã ban cho ông là món quà để chia sẽ , chứ không phải là một thứ để đổi chác , mua bán.
Nino Rota bắt đầu nổi danh từ giữa những năm 1940 .Ngoài nước Ý , hầu hết các đạo diễn nổi tiếng của Châu Âu như Terence Young ,Henri Verneuil . Henry Cass đều mời ông hợp tác .Nhưng tên tuổi của ông gắn liền với đạo diễn Federico Fellini.Hai người gặp nhau vào năm 1952, và tiếp tục làm việc với nhau cho đến ngày Nino Rota qua đời .Tình bạn của họ sâu đậm đến nổi , đạo diễn Fellini xem Nino Rota như một người anh ruột ( Rota lớn hơn Fellini 9 tuổi ).Hầu hết các tác phẩm kinh điển của Fellini như La Strada, La Dolce Vita , Otto e Mezzo...đều được minh họa bởi dòng nhạc của Nino Rota.
Đôi bạn tri âm tri kỷ đến mức , sinh thời , đạo diễn Fellini có nói một câu như thế này : Nino Rota là một người đa tài nhưng lại ít tật .Ông lúc nào cũng nâng đỡ những người xung quanh mình . Dòng nhạc của ông thường sâu lắng trầm buồn nhưng ngoài đời ông lúc nào cũng vui vẻ yêu đời .Nếu một ngày nào đó tôi phải ra đi ,tôi không muốn nghe nhạc nào khác trong tang lễ của mình ngoài sáng tác của Nino Rota .Lời di chúc này đã được thực khi Fellini mất vào năm 1993.
Ngoài Fellini , nhà soạn nhạc Nino Rota còn sáng tác cho nhiều cuốn phim của các đạo diễn khác trong đó có phim Le Guépard của Visconti , La Bella di Roma của Luigi Comencini và nhất là Chuyện Tình Romeo & Juliet của Franco Zefirelli . Thành công của phim này vào năm 1968 mở rộng đường cho Nino Rota thẳng tiến chinh phục Hollywood . Nhạc phẩm chủ đề 'A time for Us'có đến gần 800 phiên bản chuyển dịch sang hàng chục thứ tiếng , kể cả tiếng việt . Phiên bản tiếng Anh ,tiếng Ý hay tiếng Việt đều có ít nhất 2-3 lời khác nhau . Còn trong tiếng Ý , phiên bản gần đây nhất với lối hoà âm gần giống như giao hưởng trong nguyên tác là của Danh ca tenor Josh Grodan.
Sau Chuyện tình Chuyện Tình Romeo & juliet , Nino Rota nhiều lần được mời sang Hollywood .Nhưng thành công sáng chói nhất vẫn là hai tập nhạc mà ông viết cho phim loạt phim Bố già ( the God Father )của đạo diễn Francis Ford Coppola .Nhờ vậy mà ông đoạt giải Grammy và Quả Cầu Vàng năm 1973 ( the God Father 1),Rồi giải Oscar vào năm 1974 ( The God Father 2).Ông cũng viết nhạc cho những phim nổi tiếng khác như Chiến Tranh và Hòa Bình ( War and Peace ),Casablanca. Boccaccio '70, The Leopard, Waterloo, Death on the Nile...
So với chuyện Tình Romeo & juliet , bản nhạc chủ đề phim Bố Già ( Speak Sofly Love trong tiếng Anh , Parle plus Bas , Parla Piu Piano trong tiếng Ý ) lại càng ăn khách hơn nữa với gần 1,500 phiên bản trên khắp thế giới .Theo viện phim ảnh Hoa Kỳ ( American Film Institute ), Bố già được xếp vào hàng thứ 5 trên danh sách 100 bản nhạc phim hay nhất trong mọi thời đại . Đỉnh cao thành công đó che khuất phần nào sự nghiệp sáng tác đồ sộ của Nino Rota . Sinh thời ông đã sáng tác hơn 150 nhạc phim đủ loại ,nhưng bên cạnh đó còn có 10 vở kịch Opera , 5 vở múa Ballet và hơn một chục khúc nhạc thánh ca , thính phòng và giao hưởng .
Được mệnh danh là maestro , hiểu theo cả hai nghĩa nhà soạn nhạc đại tài và nhạc trưởng bậc thầy , Nino Rota hầu như là gương mặt người Ý duy nhất cạnh tranh trực tuyến với các nhạc sĩ người Pháp chuyên về nhạc phim như Maurice Jarre ( Bác sĩ Jivago , Lawrence of Arabia ), Francis Lai ( Love Story , Le Passager de la Pluie ) hay Michel Legrand ( Thomas Crown , Un Homme et Une Femme ) .Nay cả hai tên tuổi Fellini và Rota đều đã mất ,nhưng phim và nhạc của họ đã trở thành bất tử .

NGÔN NGỮ MẠNG XÃ HỘI VÀO TỰ ĐIỂN MỸ .
150 từ tiếng Anh thông dụng nhờ mạng xã hội như "BROMANCE ', 'TWEET" hay " CROWDSOURCING " ...vừa được đưa vào tự điển Đại Học Merriam-Webster của Mỹ , ấn bản năm 2011.
Theo Reuters , cuốn tự đìển do công ty Merriam-webster chuyên sản xuất sách nghiên cứu , tham khảo ở Mỹ , đặc biệt là Tự Điển , biên soạn . Từ điển Merriam -webster là loại tự điển khá đầy đủ , chính xác và cập nhật thường xuyên .
Về lý do đưa ngôn ngữ mạng xã hội vào Tự Điển công ty Merriam -webster giải thích đơn giản : "Chỉ cần hữu dụng là được ".
Được đưa vào tự điển là những từ ngữ phổ biến , xuất hiện bởi ảnh hưởng mạng xã hội như : CROWDSOURCING" ghép giữa "crowd " và " outsourcing '( nguồn lực số đông ),chỉ việc thu nhập thông tin từ một nhóm đông người kết nối với ,với nhau qua mạng INTERNET .
Chữ " BROMANCE "gồm "brother " và "romance " chỉ một mối quan hệ thân thiết , nhưng không có liên hệ thể xác giữa những người đàn ông .
Chữ " COUGAR " ( nghiã gốc là một loài báo ) chỉ một người phụ nữ trung niên đang cố tìm kiếm một mối quan hệ tình cảm với một chàng trai trẻ tuổi .
Ngày nay , trong các tin tức nóng hổi về các sự kiện trên thế giới , người ta không khó để thấy chữ "TWEET "- chỉ hành động viết một câu ngắn , nhắm thông báo ngắn gọn một thông tin hay phát biểu , bình luận qua mạng xã hội TWITTER .
Peter Sokolowski, biên tập viên của Merriam -webster nói : chữ "Tweet "đã trở thành một phần không thể thiếu của các bài báo . Ngày nay chúng tôi thấy ý nghĩa của những từ ngữ mạng đó hoàn toàn đủ độc lập để đưa chúng vào Tự Điển " .
Ngoài ra , các chữ mới còn có môn thể thao "PARKOUR " ,sự kết hợp giữa chạy ,trèo và nhảy qua các vật chướng ngại .
Cuốn Tự Điển cập nhật xu thế thời đại , phản ảnh thay đổi trong quan hệ cha mẹ - con cái , bằng các từ như " HELICOPTER PARENT ", chỉ những bậc cha mẹ quá áp đặt quan đìểm của mình vào cuộc sống của con cái , "BOOMERANG CHILD " ,một đứa con trưởng thành quay về sống với cha mẹ vì gặp vấn đề tiền bạc .